Bisiklet ve motosiklet denilen "seytan icadi" ni ayakta tutan sey biliyorsunuz gyroskopik guc, santrifuj kuvvet sonucu olusan JIROSKOP etkisidir. Yani tekerlek dondugunde bu donme ekseninde kalmak uzere inatci bir guc ortaya cikar. Bu guc hizla dogru orantilidir, yani bu aletler kendi baslarina ayakta duramazlar , onlari ayakta tutan sey "hiz"dir...bu bir... Ikincisi, iki gyroskopa bagli bir sistem kurup, (bisiklet yada motorsiklet) bunu bir dogru uzerinde harekete gecirdiginizde bu alet sonsuza kadar dumduz gitmek isteyecektir...oysa ki yollar virajli... bu alet ne kadar agirsa duz gitme arzusu da o kadar kuvvetlidir..bu da iki...

Motoru yatirmanin, viraji almanin yolu da "counter-steering" yani kontra viraj teknigidir. Once beraber bir viraja girelim...

SIPDE / TATOKU formulunu hatirliyorsunuz, Virajin formulu de var...SLR "slow, look, lean, roll" - "Yavasla, bak, yatir, gazla" dir...

Bir SAG Viraja geliyoruz

1- RELAX - gulumse

Omuzlar dusuk, kollar-dirsekler kirik, dirsekler disari acik degil, dizler yanlardan tanka degiyor ve "gayet hafifce" tanki sIkIyor, gidonu "bir genc hanimin narin bileklerini tutuyor gibi" tutuyorsunuz. Anusdeki kasilma ile bu isin bir ilgisi yok ayrica..

2-YAVASLA....

Virajin icini TARA...

3-RELAX-sirit

Bakiniz, 1# madde…

4-BAK...virajin cikisina dogru. Bu alet nereye bakarsan oraya gider unutuma...sagdaki soldak ayrintilar icin genis gorus alanini kullan, gozlerini oradan oraya gezdirme

"Alt cenenin ucuyla gitmek istedigin yeri goster..."

5-RELAX

Bakiniz, 1# madde…

6-YATIR....

Sag virajdayiz...
Sag elinle gidonu hafifce ileri dogru it. !

Iste kontra viraj teknigi...saga donmek icin sag elinizi, sola donmek icin sol elinizi ileri itiyorsunuz. (Ileri itiyorsun...agirligini o tarafa veriyorsun demedim..dikkat...)

7-RELAX

Bakiniz, 1# madde…

8-GAZLA...

Yavas yavas,"SMOOTHLY", yumusacik, gittikce artirarak, KORKMADAN gaz ver...gerekiyorsa elinle elcigi iterek yatis acisini artir..bu aciyla verdigin gaz arasindaki baglantiyi gozle...

9-RELAX

Bakiniz, 1# madde…

Yapilmamasi gereken sey ... Sakin motor yatikken fren yapma...virajda fren yapilmaz...hizini onceden ayarla.

Korktuysan basta gaz verme yada cok az ver, ama fren no-no...! Sakin ha... Ama ya bir sey olursa, bilmemne cikarsa...bunlari sonra yazisiriz...ozel durumlar sonra..

Gaz viraj almayi kolaylastirir ve virajda sarsinti, gezinme, tirtesim, dengesizlik gibi butun problemleri cozer. Gaz vermek sorun yaratmaz, sorun cozer. Anahtar sozcukler:

"SMOOTHLY"..."YUMUSACIK"..."KORKMADAN"..."YETERINC E"..."YAVASCA VE ARTIRARAK"

Neden hep RELAKS, RELAKS deyip duruyorum…?

Gidonu SIKI tutmanin baslica uc mahzuru vardir...

1- Viraj alma yaricapiniz gittikce artar. Yani virajin icinde herhangi bir sebepten gidona simsiki yapisirsaniz gorursunuz ki is busbutun moka sariyor ve virajin disina dogru kayiyorsunuz, yatis aciniz azaliyor, hiz dusuyor, gaz verme hassasiyeti kayboluyor, yalpalama basliyor. Hele giriste, yani yatirmaya baslamadan evvel siki tutarsaniz bir turlu zamanlamayi yapamazsiniz....beyniniz ellerinizle birlikte kenetlenir....

2-Yorgunluk..."karpal tunel" problemleri, parmak eklemleri, el, dirsek ve on kolda agrilar, "hala yeterince hakim degilmissiniz" hissi, gercektende daha az hakimiyet. Omuz, sirt agrilari....endise...korku...

3-Beynin yanlis bilgilendirilmesi... Deneyin...gidonu siki tuttukca daha hizli gidiyor sanirsiniz kendinizi, motordan daha cok vibrasyon, yoldan daha cok darbe alirsiniz..."go to 2"

Relaks olmak gevsemek degildir,. Motor virajayken, yatikken yani, Kafa daima yere paralel yada ekseni yere dik olmalidir.

Gozleri birlestiren hayali cizgi yere paralel olmalidir.

Hani virajda gaz veriyorduk ya, yavas yavas ama korkmadan artirarak...iste bu proseduru virajin cikisini gormeden dogru durust yapmaniz imkansizdir. Viraj icinde kalirsaniz, hiz dustukce dengenizi kaybettiginiz icin gazlamak zorunda kalirsiniz, gazladikca disa acilir, seritler yetmez olur ve kendinizi karsi seritte yada bariyerlerde bulursunuz.

Kendiniz kesfedeceksiniz..."gaz vermenin hizi" var. Eger viraj gittikce kapaniyorsa (yaricapi azaliyorsa) cok yavas yada hic gaz veriyorsunuz, aciliyorsa daha "hizli" gaz veriyorsunuz. Dikkat edin gittikce hizlaniyorsunuz demiyorum !..

Niye?

(*) Cunku motosiklet, ayni kayak, bisiklet, paten gibi virajda yavaslar.

(Aerodinami, ve surtunmenin artisi, yatay(yanlamasina) kuvvet vektorunun ise karismasi) Sabit gazla saatte 40 km ile viraja girin 35 kmh ile cikarsiniz (mesela-viraja bagli tabii)..."biraz" gaz vererek hizinizi korumaniz gerekir. Viraj uzun, ve bu + gucler falza ise yavaslama tehlikeli (arkadaki araclarin sizi sikistirmasi) boyuta gidebilir.

1-Yatis acisini artirip daha fazla gaz verebilirsiniz,

2-Yatis acisi cok artiyorsa yavas yavas virajin icine dogru hat degistirip ayni yatis acisiyla daha fazla gaz verebilirsiniz.

VIRAJDA mecbur kalmadikca SERIT DEGISTIRMEYIN, bu anlattiklarim hep kendi seridiniz icindedir.

Unutmayin YARISCI DEGILSINIZ ve kimseyle baska motor , otomobil vs, sidik-motor yaristirmiyorsunuz...Amaciniz mesela 50 kmh ile girdiginiz virajda 50 kmh i korumak ve 50kmh ile o virajdan alninizin akiyla cikmaktir.

D I K K A T --- SOL virajda, virajin icine ASIRI girerseniz motor sizin seridinizde olsa bile yatis acisi sebebiyle vucudunuzun ust kismi karsi trafik seridine gecer...

Ve bu maalesef nadir bir kaza turu degildir.

Kose donme sanati buraya kadar...soru cevap kismi ile devami var... soru, gorus, katki ve elestirilerle katilin lutfen sizde...emi? Gerisi sizin pratiginize kaliyor...

Dusuk hizlarda “counter balancing” - Tersine Dengeleme / Kontra Dengeleme teknigi.

Dusuk hiz neredeyse ayaginizi yere basacak kadar dusuk hizdir. Manevralarda, U donuslerinde, park sahalarinda kullanabilirsiniz. Daha yuksek hizlarda kontra teknigi gecerli olacaktir.

Bu teknikte gidonu donmek istediginiz tarafa dondurup agirliginizi selenin ustunde hafifce aksi yone kaydirmaniz yeterli olacaktir. Kritik kelime

“Gitmek Istedigin Yone Basini Cevir ve BAK” tir.

Counterbalancing/ kontra dengeleme yada oz Turkcesi “Dusuk Hizda Donus”.

Biraz antreman …
Trafigin olmadigi bir yerde;

Yola dik olarak durun. Yani mesela arka tekerlek kaldirima dik ve degiyor gibi, yada bir dort yol agzindasiniz gibi.

Sol ayak yerde, vites 1 de, sag ayak frende ....esas durustayiz.

Gidonu tamamen sola dondurun. (sonuna kadar / dondugu kadar)

Kafanizi tamamen sola dondurun ( sonuna kadar / dondugu kadar)

Motoru bu vaziyette kaldirin, 90 Derecelik bir donusu sifir dan baslayarak yapmis olacaksiniz.

Bunu smooth/ puruzsuz yapana kadar dura kalka, aceleye getirmeden calisin.

Sonra saga calisin.--------------------

her ikisi da puruzsuz olduktan sonra, motorla yavasca bir kavsaga gelin (hayali bir kavsak da olabilir),

Sanki duracak kadar yavaslayin, ayaginizi yere koymak uzereyken kafanizi ve gidonu sonuna kadar cevirip gaz verip 90 derece donus yapin. Motoru dusurmeyin tabii, ille gerekiyorsa koyun ayaginizi yere...calisa calisa koymadan donmeyi ogreneceksiniz. ACELE YOK !

Alttaki cizim yukarda anlattigim olayin bir basit krokisi. Gozunuzde canlansin diye. 1 ve 2 numara da 90 derece sola donuyoruz.

Saga donusun daha keskin ve zor oldugunu goruyorsunuz…demekki once sola donus ogrenilecek, sonra saga…

Butun mesele

1 - Kafayi cevirmek, donulecek yere bakmak. (virajin icine degil sonuna /cikisina - goz degil kafani cevir, hemde dondugu kadar! )

2- Gidonu cevir,

3- Vucudunu saga sola yatirma, dik-rahat - relaks otur.

4- Korkma, teknige guven !

Bunlari guzel ogrenmeden slalom vs. calismayin. Teknigi bozarsiniz. Isin temeli 90 derece donmeyi ogrenmektir. Slalom un farki agirliginizi (kicinizi) hafifce viraj disina kaydirmaktir.


Donald Duck
Reşat Arbaş